Het begint nu op ‘So you think you can build a Kuip?’ te lijken

De bouw van een nieuwe Kuip in Rotterdam draait uit op een titanenstrijd tussen bouwgiganten in Nederland. Consortia rond BAM, VolkerWessels en Besix dingen mee naar deze prestigieuze opdracht, die de winnaar een flinke duw in de rug kan geven in deze economisch barre tijden. Maar risico’s zijn er ook, zo luidt de waarschuwing. ‘De nieuwe Kuip is een kroonjuweel. Maar ook aan kroonjuwelen kun je failliet gaan.’

Alle bouwbedrijven hebben de laatste jaren flink te lijden gehad onder de crisis, met krappere orderportefeuilles en ontslagen als gevolg. Zo schrapte BAM augustus vorig jaar nog 500 banen, wat volgde op een eerdere reorganisatie waarbij al 650 werknemers afvloeiden. Bij VolkerWessels gingen er eind 2012 300 man uit.

Elke opdracht, en zeker de bouw van zo’n Rotterdams icoon als een voetbaltempel voor Feyenoord, komt dan als geroepen, zegt marketingadviseur Frank van den Wall Bake. Wie in staat is om deze ingewikkelde klus te klaren, luidt zijn mening, weet de volle aandacht op zich gericht.

‘Het is vooral een kwestie van prestige,’ legt hij uit. ‘Je bent ervan verzekerd dat je met zo’n stadionplan overal het nieuws haalt. En degene die wint maakt naam in binnen- en buitenland. Ook dát vertegenwoordigt een waarde. Het is een visitekaartje en je hebt tegelijkertijd een nieuw exportproduct.’

Vorig jaar zomer sneuvelde een ambitieus plan voor nieuwbouw voor Feyenoord naast de huidige Kuip. VolkerWessels had toen het rijk alleen, en wilde voor 362 miljoen euro een kersvers stadion-met-dak neerzetten in het belendende Stadionpark.

De stad wilde echter niet garant staan voor een benodigde lening van 165 miljoen euro, waarna het mega-project werd ingetrokken.

Feyenoord pakte de draad weer op met een heuse Kuip-trojka (oud-Kuip-directeur Jos van der Vegt, Kuip-commissaris Hans Vervat en ex-wethouder Wim van Sluis) die de discussie vlot wist te trekken. Een keur aan architecten, projectontwikkelaars en bouwers trok de laatste weken voorbij, met flitsende plaatjes van oogverblindende voetbalcomplexen, waarbij de huidige Kuip steevast de basis was. De stichting Red de Kuip – met steun van bouwreus Besix – zette de toon, waarna BAM en meest recent VolkerWessels volgden.

Het dingen naar de gunst van Feyenoord heeft veel weg van een talentenwedstrijd met als titel ‘So you think you can build a Kuip?’. De betrokken partijen zetten alles op alles om de jury te verleiden, en het volk voor zich te winnen. Een ware wedloop, die lijkt op de sportieve clashes die zich regelmatig op het heilige gras van de Kuip zélf voltrekken. En vóór april moet leiden tot een winnend concept.

Een waarschuwende vinger komt van hoogleraar vastgoedeconomie Dirk Brounen. Want wat een reddingsboei voor een bouwbedrijf lijkt, kan ook wel eens uitdraaien op een molensteen om de nek, benadrukt hij. ‘Kijk maar eens naar de aanleg van metrolijnen in de grote steden. Bij de één gaat dat goed, bij de ander wordt het een ramp.’

Brounen: ‘Bij alles wat er wordt gebouwd, draait het om financiën en wie het risico loopt. En er is geen enkele geldschieter zo naïef om te denken dat het allemaal wel goed komt. Het kan voor het uitverkoren bedrijf wel eens een pyrrusoverwinning worden en uiteindelijk leiden tot de ondergang. Natuurlijk, de nieuwe Kuip is een kroonjuweel. Maar ook aan kroonjuwelen kun je failliet gaan.’

SuperKuip van staal en beton
Het nieuwe Feyenoord-stadion komt vrijwel zeker op de plek van de huidige Kuip. Ook bouwer VolkerWessels mikt nu op een compleet nieuwe voetbaltempel op de bestaande locatie. Red de Kuip en BAM kwamen eerder met soortgelijke plannen.

Door te bouwen rond de ‘heilige grasmat’ wordt tegemoet gekomen aan de wens van de Feyenoord-supporters, zegt Martijn Luchjenbroers, directeur bij VolkerWessels. Zijn ‘superKuip’ biedt plaats aan 63.000 toeschouwers, kost 240 miljoen euro en vraagt geen bijdrage van Rotterdam.

VolkerWessels hanteert dezelfde uitgangspunten als bij de bouw van de originele Kuip uit 1937. ‘Het wordt een puur Rotterdamse, rauwe architectuur met veel staal en beton. Ons stadion is angstaanjagend. Tegenstanders die hier met de bus aankomen, schrikken zich het lazarus. Het stadion kan simpel worden uitgebreid naar 70.000 plekken.’

VolkerWessels denkt het karwei in drie seizoenen te kunnen klaren. Daarbij wordt het monumentale complex in zijn geheel afgebroken. Luchjenbroers: ‘We hebben goed geluisterd naar de fans. Die zijn emotioneel gebonden aan de huidige plek, het prachtige veld, de historie van deze locatie. In onze Kuip zit je nóg dichter op het veld, ligt er geen gracht omheen en behouden we de spelerstunnel. En hebben we 12.000 staanplaatsen achter het doel.’

VolkerWessels, BAM en Red de Kuip – met steun van bouwer Besix – zijn door Feyenoord uitgenodigd om hun ideeën verder uit te werken. Dat geldt eveneens voor het architectenbureau Zwarts & Jansma, architect Erick van Egeraat en de Delftse hoogleraar Hennes de Ridder. Ook zij gaan uit van verbouwing van de huidige Kuip of nieuwbouw op de plek van het bestaande stadion. De ‘gebiedsvisie’ van KCAP staat ook nog volop in de belangstelling.

Bron: Ad.nl